S'economia de sa Sardinnia - sa prima parti

Onnia annu sa Banca de Italia ndi liat is datus de s'ISTAT e circat de nci biri prus craru a pitzus de comenti est andendi s'economia, logu po logu.
Custus asuta funt is arresultaus de is contus chi ant fatu po sa Sardinnia, ocannu in su mes'e lampadas.

Comenti si podit biri castiendi is numerus in basciu (fintzas a su 2011), sa cosa est andada ingraendi-si annu po annu, mancari in su 2010 aessat partu chi calincuna cosa fessat aderetzendi-si.


Duncas sa recessioni si biit crara.


Messaritzia.

Is datus de s'ISTAT amostrant ca foras de su lori (chi est cresciu a frutu) totu su chi si produsit est abarrau ogualis prus o mancu a su 2011.


Puru is arresis ant frutau prus o mancu che su 2011, tenendi contu ca is mangimis industrialis si funt incarastiaus.


Industria.

Su 2012 est stetiu unu annu nieddu (che is aterus) po s'industria, po nexi de sa debilesa de su mercau de aintru e de sa produtzioni. 
In Sardinnia su valori aciuntu de s'Industria parrit chi ndi siat calau de su 4,1% (contus fatus dae Prometeia) e is datus liaus a campioni (sa figura a su costau) amostrant ca ordinis e aici e totu su tanti produsiu, funt sighius a ndi calai puru in su 2012 puru si in su 2011 partiant giai bascius meda, faendindi calai is oras trabballadas.
Su faturau nd'est calau (valoris nominalis) de su 4% prus o mancu (is numerus asuta dd'amostrant) e custu at sconciau sa reditividadi, portendi prus o mancu 1/3 de is operadoris a serrai s'annu perdendinci. 

Comenti si biit totu custu ghetau a pari portat puru a si torrai su tanti investiu : is su 2012 est calau de prus de su 10% (terminis nominalis).


Is numerus prus legius ddus agataus in s'industria de su tessiu (tanti faturau e tanti torrau a investii) ma nd'est calada puru sa chimica e is metallus prus che totu nexi de su mercau de aintru, de is esportatzionis (abasciadas) e de s'energia sempiri prus incarastiada.
Mancu nau si bolit, ca candu sa cosa andat aici, totu custu si tradusit in impresas chi serrant e difatis (is numerus asuta) amostrant comenti si siat torrau su numeru de is impresas ativas (funt prus is chi serrant de is chi aberrint).



Esportatzionis.

In su 2012 su tanti bendiu foras de statu est cresciu de su 21,5%, tupendi a su mancu unu paghiteddu su stampu lassau dae sa debilesa de su mercau de aintru. Aici e totu, po nexi de sa debilesa de su tanti domandau, is cosas comporadas dae foras funt crescias pagu (sceti su 6,1%).

Ma castiendi beni comenti funt crescias is bendidas foras de stadu (su graficu a su costau), si podit cumprendiri luegu e totu ca prus che totu seus chistionendi de arrefinadura de petroliu (sa linia asula) chi at interessau de prus stadus africanus e stadus europeus foras de s'€ faendi bendiri su 25,4% in prus de su 2011.
Is ateras esportatzionis (sa linia fiola) funt crescias sceti de su 3,2%, prus che totu po messaritzia, lati e casu (bendiu meda a is americanus) +27,9%, otigu, pedra de gava.


Maistrus de muru.
De su mercau de is domus ndi iaus giai chistionau innoi duncas forsis non serbit a torrai a nai comenti siat sunfrendi. 
Po su prus sa chistioni est ca su tanti domandau est pagu, po ita ca su dinari est sempiri prus pagu e sa genti sene fai nudda sempiri de prus.
Sa cosa chi podit essiri de interessu est a biri comenti sa crisi de su mercau scudat a is palas de is famillias.
Sa figura a su costau amostrat comenti siant caladas is oras traballadas dae maistrus de muru e manorba e puru cantu impresas siant ancoras in atividadi.
Si biit craru ca su 2012 est stetiu puru peus de su 2011, custus numerus non lassant meda trancuillidadi.
 
E s'atera faci de sa crisi dda bivint is impresas chi a pagu a pagu, funt perendinci meda in redditividadi. 
Comenti amostrat sa figura a su costau, su de sighiri a fai domus sene nci dda fai a ddas bendiri est arrovinendi-ddis is bilancius. 
Sa linia asula amostrat su tanti de domus fatas chi abarrant sene bendiri, sa linia arrubia su tanti faturau dae su 1997 a su 2011 e is istogramas murrus su raportu intra bendiu e non bendiu, chi est sighendi a cresciri annu po annu, tanti ca dae su 2006 fintzas a oi est cresciu prus a lestru su tanti de domus fatas e non bendias, de su tanti de domus bendias.

Atera cosa chi forsis fait spantu est sa chistioni de is trabballus publicus. 
Su graficu a su costau amostrat is trabballus publicus bintus in miliardus de € (istogramas birdi) annu po annu dae su 2002 a su 2012 e su rebasciu in % po binciri is trabballus (linia asula).
Si biit craru ca fintzas a su 2008 is trabballus publicus fiant calendi annu po annu e aici e totu si biit ca dae su 2008 in susu funt torraus a cresciri (tupendi su stampu mannu lassau dae is trabballus privaus) ma po ndi binciri calincunu, est tocau a arrebasciai sempiri de prus, fintzas a su 2011.


Servitzius.

Puru su cumpartimentu de is servitzius, in su 2012, est bessiu prus debili po nexi de is possibilidadis de comporai chi funt caladas meda po is famillias e de su turismu e is biaxis chi si funt ingenugaus. 
Si funt perdius reditividadi e valori aciuntu (Prometeia chistionat de su 1,9% de mancu).
Ndi funt caladas is bendidas de cosas eletronicas e de machinas (-25,7%) ma prus che totu, sa cosa chi ponit pensamentu est su turismu.
Comenti si podit biri castiendi is graficus a su costau, is strangius arribbaus po turismu funt abasciaus unu paghiteddu dae su 2011 a oi (7,2% de mancu) ma funt is italianus po su prus chi funt amancaus a su contu (21,7% de mancu) e custu at donau unu corpu mannu a is operadoris.
Parrit chi su chi spendint is turistas candu funt is Sardinnia, si siat torrau de prus de su 5% (valori nominali).
Nd'est calau po fintzas su tanti de sa merci anda e torra me is portus (4,4% de mancu) prus che totu po ita ca is industrias ant trabballau prus pagu e ant tentu abisongiu de prus pagu materias primas dae arrefinai o giai mesu arrefinadas.

Sighit ...


Po ndi sciri de prus
Economie regionali - L’economia della Sardegna - Banca d'Italia - Rapporto 2013
S'economia de sa Sardinnia - sa prima parti S'economia de sa Sardinnia - sa prima parti Reviewed by Andrea Maccis on 21:10 Rating: 5

4 commenti:

  1. Risposte
    1. Ti parrit mellus?
      Dd'apu pensau deu puru a ponniri "cumerciu cun is allenus" ma in bidda "allenu" dd'apu sempiri intendiu prus po "calincunu non de domu" invecias "strangiu" po "genti non de bidda".

      Elimina
  2. S'istranzu (strangiu) est finas su "ospite". apo istranzos in domo /Ho ospiti a casa.

    Deo aia impitadu unu inghìriu de frase ( cummèrciu cun àteros istados) o si nono in italianu esportatziones e importatziones. sunt tèrmines tennicos chi si no amus ca sa nostra no est galu una limba statale, depimus impitare cussos internatzionales, gasi comente e totu sa limbas.

    RispondiElimina

Powered by Blogger.