Investimentus strangius deretus : tocat a fai festa candu arribbat su dinari?


Is investimentus strangius deretus - ISD (foreign direct investment - FDI) funt cussus investimentus longus chi is economias strangias faint in un'atera economia po cuntrollai o tenniri poderi me is impresas.
Duncas onnia borta chi is strangius (a s'economia) comporant una impresa o ndi comporant una parti manna (seus chistionendi de a su mancu su 10% de sa propriedadi), seus biendi unu ISD.
Is ISD funt meda manixaus prus che totu po is economias nobas candu si ndi strantaxant realidadis produtivas nobas (greenfield) o candu si cunvertint realidadis produtivas chi s'agatant giai (brownfield) ma gei fait a ddus intendiri arremonaus puru in economias che cussa italiana o cussa sarda.

Nc'at tres maneras (a unas a unas o amesturadas) po fai unu ISD :
  • capitali de arriscu (equity capital);
  • guadangius torraus a investiri (reinvested earnings);
  • ateras genias de capitali (intra-company loans, trade credits ...).
Est craru ca, biu ca seus chistionendi de dinari chi partit dae unu logu po aproliai a unu ateru logu, custus ISD fait a ddus castiai dae duas partis :
  • ISD in intrada (FDI inflows) chi funt is investimetus chi una economia arricit dae ateras economias;
  • ISD in bessida (FDI outflows) chi funt is investimentus chi una economia nci mandat a is ateras economias.
E duncas sa contabilidadi issoru puru, po su chi pertocat is stadus, amostrat a marolla duus contus :
  • su tanti de is ISD in intrada (inward FDI stock);
  • su tanti de is ISD in bessida (outward FDI stock).
Non est dificili a cumprendiri po ita su tanti de is ISD in intrada siat contau cun is depidus (total external liabilities) chi una economia tenit cun is ateras.

Candu una economia ndi liat unu tanti de capitali chi at produsiu po comporai partis produtivas de un'atera economia, sutzedint cuatru cosas :
  1. s'economia chi ponit su dinari tenit cussu tanti de dinari in mancu;
  2. s'economia chi arricit su dinari tenit cussu tanti de dinari in prus;
  3. s'economia chi ponit su dinari, fait fidu a s'atera economia;
  4. s'economia chi arricit su dinari, tenit unu depidu cun s'atera economia.
Si una economia acostumat a arriciri ISD aici meda dae nci sartai una certa lacana, bessit avesa a trabballai lunta dae totu custu dinari chi ndi proit dae foras e inghitzat a arriscai de non si ndi strantaxai prus cun is cambas suas.

Su chi at biviu s'Irlanda amostrat craru craru ita sutzedit candu s'economia chi at arriciu medas ISD inghitzat a si incorrutzai, po ita ca is economias strangias:
  • serrant su grifoni de su dinari e su tanti de ISD chi arribbant annu po annu ndi calat, ca timint de nci perdiri lati e casiddu;
  • circant de torrai a fai a dinari is ISD chi iant fatu, po ndi torrai a scabbulliri is investimentus e a lestru puru, in antis chi siat tradu.
E custu non fatzat spantu : candu unu fait depidu arribbat sempiri su tempus de torrai su dinari a su chi si dd'at imprestau.
Su malu est candu is partis prus mannas de sa produtzioni de una economia funt apoderadas cun is ISD, a ndi ddus arretirai bolit nai a acabbai de nci atzuvai s'economia chi est sunfrendi. 

Un'atera cosa chi si fait po su prus a scarescidura est ca candu is realidadis produtivas funt controlladas dae foras, is cosas si faint comenti acucat a is economias strangias a interessu issoru, comenti est giustu chi siat.

A bortas parrit chi is ISD arribbint candu faint prus abisongiu e duncas candu is impresas de una economia non nci dda faint prus a solas. Aeus a nai una genia de salvesa.
Non serbit a connosciri meda s'economia po cumprendiri ca unu investimentu si fait sceti candu si pensat ca nd'at a torrai su dinari postu aciuntu a su guadangiu : est dificili meda chi is economias strangias fatzant ISD po impresas chi non funt sanas. 
Non est contras a s'interessu issoru (economia scheta) chi ndi stroddant totu su chi fait e lassint is ossus, cun totus is problemas chi ndi benint (genti sene fai nudda, produtzioni movia a logus abi cumbenit de prus e aici sighendi).

Is ISD non funt cosa mala o cosa bona, funt una parti de su capitalismu, chi dae candu est nasciu est fatu de depidus (po onniunu chi fait depidus nc'at calicunu chi prestat su dinari), funtzionat aici.
Su chi non tocat a fai perou est a si ndi scaresciri ca po is chi ddus arricint funt depidus e tocat sempiri a s'allabai in antis de si indepidai.


Po ndi sciri de prus
External finance, debt and foreign direct investment - UNCTAD
Financial crisis triggers fall in foreign direct investment to/from developed countries; Set to rise in 2010; FDI inflows to Ireland turned negative in 2008
L'approccio CDA agli IDE - Alberto Bagnai
Investimentus strangius deretus : tocat a fai festa candu arribbat su dinari? Investimentus strangius deretus : tocat a fai festa candu arribbat su dinari? Reviewed by Andrea Maccis on 13:25 Rating: 5

Nessun commento:

Powered by Blogger.