Pìndulas de economia : RER e REER.

Comenti faeus a nai si su dinari de unu logu ballit de prus de su chi iat a dèpiri bàlliri? Podit pàrriri fintzas una chistioni de pagu contu, ma invècias oindii est una de is cosas chi fait trumentai de prus a is castiadoris de s'economia.

Su prus de sa genti, tenit cunfiàntzia cun su Tanti de Càmbiu Nominali (Nominal Exchange Rate in inglesu) chi àteru no est chi su prètziu, in dinari de domu, de su dinari stràngiu. No est trabballosu a ddu cumprèndiri : si a unu chi portat in busciaca $ ndi ddi serbit 1,36 po pigai 1€, bolit nai ca po unu chi portat in busciaca € su Tanti de Càmbiu Nominali cun su $ est 0,735 (1/1,36). 
Ma pensendi-nci beni, a sciri custa cosa no est chi serrit sa chistioni po unu chi pigat dinari stràngiu, ca prus a prestu, su chi ddi interessat a cumprèndiri est ita totu nci dda fait a comporai cun unu tanti de dinari. 
In pagus fueddus : a unu chi portat $ in busciaca ddi cumbenit a pigai cosa in $ e totu o a comporai € po ddus spèndiri?

Est po cussu chi is studiosus nos'ant intregau su Tanti de Càmbiu Reali (RER - Real Exchange Rate in inglesu), chi mesurat su chi si ballint unu scarteddu de cosas pigadas in unu stadu, cunfrontas a is pròprias cosas pigadas invècias in un'àteru stadu, ponendi in contu puru su Tanti de Càmbiu Nominali.
Po dda tirai a curtzu, pensaus de bòlliri comporai una cositedda podendi sceberai si dda comporai in USA o in Frantza : si su RER est 1 bolit nai ca no importat a dda pigai in su logu o in s'àteru, est ogualis. Cun su Càmbiu Nominali chi fiaus narendi pagu s'ora, su RER a 1 bolit nai ca cussa cositedda chi agataus in USA a 1,36$, in Frantza dda agataus a 1€.
E invècias immoi pensaus si cussa cositedda in Frantza, agataus a dda comporai sceti a 1,20€ (e in su mentris in USA abarrat sèmpiri a 1,36$), ita bolit nai? Ca su € ballit unu 20% in prus cunfrontas a su $ e custu movit unu biaxi de trumbullu. 
Is frantzesus chi sciint fai afàrius ant a bèndiri is € cosa issoru po comporai $ e pigai unas cantu de cussas cositeddas (a 1,36$) po ddas torrai a bèndiri in Frantza (a 1,20€) faendi-nci unu guadàngiu chi si tzerriat Arbitràgiu (Arbitrage in inglesu). Ma bendendi is € issoru po pigai $, custus intrallatzeris nd'ant a fai pesai su pretziu de su $ (1€ in pagu tempus no si ddus at a fai prus a pigai 1,36$) ca su mercau tirat aici : candu crescit su tanti domandau crescint is prètzius puru. E su RER torrat a 1.

Su scònciu no est aici lestru a s'aparixai, mancu nau si bolit, ma est seguru ca candu unu RER si stèsiat de sa paridadi, si is governus no ddus strobbant, is pretzius de su dinari de is stadus, finint po aconciai a solus sa chistioni.

E duncas aeus nau ca su RER carculat is prètzius de unu stadu cunfrontas a un'àteru. Ma po nai sa beridadi, a is economistas ddis interessat de prus a comenti unu stadu nci dda fatzat a si baghillai cunfrontas a totu su mundu, o a su mancu cunfrontas a is àterus stadus chi ddi bendint o chi ddi pigant cosa. 
Alloddu, biu ca su RER non si ddus faiat prus, is studiosus nos'ant intregau puru su Tanti de Càmbiu Reali Profetosu (REER - Real Effective Exchange Rate in inglesu) chi amesturat is RER de unu stadu cunfrontas a is àterus stadus a unus a unus, ma cunformas a su tanti de dinari mòviu cun cussus stadus, e ndi bogat unu tanti mesanu, chi, sendi chi est mesanu, podit arresultai paris puru cun duus RER foras de paridadi unu conca a susu e s'àteru conca a basciu.

In pagus fueddus su REER no est perfetu, ma agiudat meda a cumprèndiri cantu foras de prumu funt is cosas.


Po ndi sciri de prus
Why Real Exchange Rates? - IMF - Luis A.V. Catão
Pìndulas de economia : RER e REER. Pìndulas de economia : RER e REER. Reviewed by Andrea Maccis on 18:28 Rating: 5

Nessun commento:

Powered by Blogger.