Depeus imparai dae is tedescus?

Dexi annus fait sa Germania non fiat de securu comenti est oindii.
Fiat impresonada in sa recessioni (in su mentris chi is aterus stadus europeus inghitzaant a ndi bessiri), sa genti chi teniat sene fai nudda fiat de prus de sa media europea, non nci dda faiat a arrespetai is arregulas europeas de bilanciu e po cussu nci scasseddaat cun su deficit (su deficit, cunfrontas a totu su chi spendit unu stadu, est sa parti chi non arrennescit a pagai cun su chi guadangiat e po dda pagai fait a depidu).
Oindii invecias, medas narant ca iaus a depiri fai totus che issus.
Berus at a essiri? Ita est sutzediu deaveras in custus dexi annus innias chi ddus at fatus bessiri aici fortis?

Po ddu cumprendiri tocat a non ghetai a pari duas cosas :
- su chi at potziu fai su guvernu po ammeliorai is cosas;
- su chi non podiat fai su guvernu po ammeliorai is cosas.

Su guvernu teniat unu poderi sceti, prus che totu : podiat spendiri prus pagu po aconciai is contus.
In su 2003 issus teniant unu deficit de su 4% de su PBN - Prodotu Brutu Natzionali (GDP - Gross domestic product). Pensendinci oi, non parrit meda, ma dexi annus fait, fiat prus de sa media europea. Immoi issus funt paris paris cun su bilanciu, invecias is aterus stadus nci scasseddant cun su deficit meda prus de is tedescus dexi annus fait.
E duncas sa cosa chi podiat fai su guvernu, dd'at fata : at spendiu prus pagu. In su 2003 su guvernu tedescu spendiat prus o mancu su 46% de su PBN, chi fiat de prus de sa media europea. Nci dd'ant fata a spendiri su 5% in mancu de su PBN in 5 annus e duncas, a su espuru de sa recessioni manna, cun sa spesa publica, fiant unu de is stadus postus mellus.

Ma su problema issoru non fiat sa spesa publica, su problema mannu fiat ca sa Germania (naraant) iat perdiu competitividadi po ita ca is pagas fiant tropu artas e una borta chi funt intraus in su € non dda podiant prus aconciai manixendi su cambiu de su dinari.

Comenti funtzionat sa cosa?
Naraus chi unu produtori depat bendiri su chi produsit in unu mercau abi puru aterus bendint sa propiu cosa. Est craru ca bendit de prus chini fait su pretziu prus basciu. Si unu produtori pagat is operaius suus de prus de is aterus produtoris, non nci dd'at a fai mai a fai pretzius prus bascius, po ita ca depit coberriri totu su chi ddi costat a produsiri e in prus ndi depit puru bogai su guadangiu cosa sua.
Si is produtoris bendint totus faendi pretziu cun stessu dinari (naraus su francu sardu) su chi spendit de prus po is pagas est foras de su mercau, po ita ca non ci dd'at a fai mai a fai is pretzius chi faint is aterus, sene nci arrimitiri.
Ma s'afatugiu fait a ddu fai candu onnia produtori bendit apretziendi cun dinari diferenti. Si unu bendit in francus sardus e unu ateru in dollarus americanus, sa competitividadi dda faint a corpus de cambiu. Bastat sceti sceti a fai balliri prus pagu su francu sardu, e chini portat in busciaca fiorinus olandesus po nai, at a podiri pigai prus cosa chi est apretziada in francus sardus de cantu non ndi podit pigai de cudda in dollarus americanus.
 
Ma aeus giai nau ca is tedescus fiant serraus a crai in s'aposentu de s'€ e non podiant manixai su cambiu. Su guvernu non nci podiat fai nudda po aconciai sa competitividadi. E duncas?
Sa crai po ndi bessiri est stetia sa de ai abasciau is pagas.
Non est dificili a ddu cumprendiri : prus nc'at genti sene fai nudda, prus nc'at a ai genti chi s'acuntentat de trabballai po prus pagu dinari e po prus oras.
E innias sa genti sene fai nudda intra su 2000 e su 2008 sighiat a essiri meda, comenti si podit biri in su graficu asuta : sa linia birdi est sa percentuali de genti sene fai nudda de sa Germania, sa linia arrubia est sa media europea.


E difatis is pagas de is tedescus funt caladas in su mentris chi in totu s'Europa cresciant (po ita ca s'economia tiraat) e custu ddus at furriaus a prus competitivus de is aterus. Est po cussu chi funt fortis.

Medas narant ca funt is prus fortis po ita ca funt is prus produtivus.
Ma labai comenti est crescia sa produtividadi media oraria de su trabballu intra 2001 e 2011 (is graficus asuta) : sa Germania non est sa prus produtiva nin po is servitzius nin po sa manifatura, nc'at pagu cosa dae fai.



E duncas, ita podeus imparai dae issus?
Ca fait a ponniri a postu is contus publicus bollendi, ma puru si ddu faeus non est securu ca besseus prus fortis.

Ita est mellus a non imparai dae issus?
Ca si abarrat totu aici (aintru de s'€) po bessiri fortis tocat a abasciai is pagas de sa genti.


Mitzas abi apu piscau :
Learning from Germany ? - Daniel Gros
Is Germany the model to follow? - Daniel Gros
Depeus imparai dae is tedescus? Depeus imparai dae is tedescus? Reviewed by Andrea Maccis on 22:04 Rating: 5

Nessun commento:

Powered by Blogger.